Η ανάγνωση μας φέρνει άγνωστους φίλους – Honoré de Balzac
Με τη φράση «η ανάγνωση μάς φέρνει άγνωστους φίλους», ο Γάλλος μυθιστοριογράφος και θεμελιωτής του ρεαλιστικού μυθιστορήματος υπογραμμίζει πώς η λογοτεχνία και τα βιβλία μπορούν να ενώσουν ανθρώπους που δεν γνωρίσαμε ποτέ προσωπικά. Διαβάζοντας ένα βιβλίο, ερχόμαστε σ’ επαφή με τους χαρακτήρες του, τις ιδέες του συγγραφέα, ακόμη και τους άλλους αναγνώστες που μοιράζονται την ίδια εμπειρία μαζί μας. Έτσι, η «συνάντηση» μέσα από τις σελίδες μετατρέπεται σε μια ουσιαστική μορφή σχέσης – μια φιλία με πρόσωπα που μπορεί να μην δούμε ποτέ, μα που ζουν ολοζώντανα στη φαντασία και τη σκέψη μας.
Ο κρυφός δεσμός αναγνώστη και συγγραφέα
Οι συγγραφείς εκφράζονται μέσα από τη γραφή τους, μεταφέροντας τα συναισθήματα, τις ιδέες και τις εμπειρίες τους. Όταν ανοίγουμε ένα βιβλίο, γινόμαστε αποδέκτες αυτού του πλούτου. Έτσι, δημιουργείται ένας κρυφός διάλογος ανάμεσα στον αναγνώστη και τον συγγραφέα – ακόμα κι αν τους χωρίζουν αιώνες ή χιλιάδες χιλιόμετρα.
Για παράδειγμα, ο Honoré de Balzac, μέσα από τα έργα του όπως η «Ανθρώπινη Κωμωδία», κατόρθωσε να συλλάβει και να αποτυπώσει με βαθιά παρατηρητικότητα την κοινωνική πραγματικότητα της εποχής του. Σήμερα, ο σύγχρονος αναγνώστης, παρότι ζει σε διαφορετικό πολιτισμικό πλαίσιο, μπορεί να ταυτιστεί με τους χαρακτήρες, ανακαλύπτοντας κοινές πτυχές της ανθρώπινης φύσης. Με αυτόν τον τρόπο, ο συγγραφέας γίνεται ένας «άγνωστος φίλος» που μας προσφέρει γνώση, συγκίνηση και προβληματισμό.
Οι χαρακτήρες ως «φίλοι»
Πέρα από τον συγγραφέα, κάθε χαρακτήρας σε ένα βιβλίο διαθέτει τη δική του ιστορία, τα δικά του συναισθήματα και τα δικά του διλήμματα. Πολλοί αναγνώστες (μεταξύ των οποίων και ο γράφων) έχουν νιώσει ότι βρίσκουν έναν φίλο σε έναν μυθιστορηματικό ήρωα· έναν καθρέφτη για τις δικές τους σκέψεις ή ένα παράδειγμα ζωής που είτε εμπνέει είτε προκαλεί ερωτήματα.
Αυτοί οι «άγνωστοι φίλοι» δεν είναι περιορισμένοι στον χρόνο ή τον τόπο· προέρχονται από ποικίλα ιστορικά και πολιτισμικά πλαίσια. Με αυτόν τον τρόπο, η ανάγνωση καταργεί τα σύνορα, επιτρέποντάς μας να εισέλθουμε σε διαφορετικές εποχές, κοινωνικές τάξεις και προσωπικές διαδρομές, κάτι που διευρύνει τον ορίζοντα της κατανόησης και της ενσυναίσθησής μας.
Η κοινότητα των αναγνωστών
Η φράση του Balzac λειτουργεί επίσης ως υπενθύμιση ότι τα βιβλία μπορούν να ενώσουν ανθρώπους που δεν έχουν συναντηθεί ποτέ. Όταν διαβάζουμε ένα δημοφιλές μυθιστόρημα ή συζητάμε για ένα λιγότερο γνωστό δοκίμιο, συμμετέχουμε σε μια παγκόσμια κοινότητα αναγνωστών. Χάρη στο διαδίκτυο και τις λέσχες ανάγνωσης, μπορούμε να ανταλλάξουμε σκέψεις και συναισθήματα με άτομα από διάφορα μέρη του κόσμου, τα οποία δεν θα γνωρίζαμε διαφορετικά.
Με αυτόν τον τρόπο, η ανάγνωση διαμορφώνει δεσμούς που βασίζονται σε κοινά ενδιαφέροντα και κοινές αναζητήσεις, δημιουργώντας «φιλικές» σχέσεις και διαλόγους πέρα από γλωσσικά ή γεωγραφικά εμπόδια. Έτσι, η αλληλεγγύη που γεννιέται μέσα από τη λογοτεχνία και τη γνώση μετατρέπει τον «άγνωστο αναγνώστη» σε έναν συνοδοιπόρο, έναν άνθρωπο που μοιράζεται μαζί μας όχι μόνο την αγάπη για το βιβλίο, αλλά και μια ευρύτερη αντίληψη του κόσμου.
Για περισσότερα αποφθέγματα του Μπαλζάκ, κάνε κλικ εδώ.