“Ψαρεύοντας έρχεται η θάλασσα.” – Οδυσσέας Ελύτης
Η ικανότητα του αγαπημένου Οδυσσέα Ελύτη να συνδυάζει στους στίχους του την απλότητα μιας εικόνας με βαθύτερες υπαρξιακές και φιλοσοφικές προεκτάσεις, είναι μοναδική. Παραθέτω το απόσπασμα από την “Μαρία Νεφέλη” για να κατανοήσουμε καλύτερα τι θέλει να πει.
Ψαρεύοντας έρχεται η θάλασσα
κι είναι στη μυρωδιά της μέσα που το ψάρι αστράφτει
μάταια μην ψάχνειςΚάπου ανάμεσα Τρίτη και Τετάρτη
πρέπει να παράπεσε η αληθινή σου μέρα.
Η θάλασσα, σύμβολο του άπειρου, της ζωής, του χρόνου και της δημιουργίας, δεν “έρχεται” από μόνη της. Χρειάζεται να την καλέσεις, να τη “ψαρέψεις”. Αυτή η ιδέα τονίζει ότι η αλήθεια, η ομορφιά ή η ουσία της ζωής δεν προσφέρονται έτοιμες. Πρέπει να τις αναζητήσεις ενεργά, να τις προκαλέσεις μέσα από τη δράση, την παρατήρηση, τη δημιουργικότητα. Η θάλασσα, επομένως, έρχεται ως ανταπόκριση σε αυτή την ενεργητική προσπάθεια. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο ποιητής μας προτρέπει να μην αναβάλουμε αυτά που θέλουμε να κάνουμε. Ξεκινώντας μία προσπάθεια, θα δούμε νέους ορίζοντες, νέες θάλασσες να φαίνονται μπροστά μας.
Έπειτα, δεν είναι μόνο το ψάρι – δηλαδή το αποτέλεσμα της προσπάθειας – που έχει σημασία, αλλά και το περιβάλλον του, η μυρωδιά της θάλασσας που το περιβάλλει. Η ζωή και η ουσία της δεν βρίσκονται μόνο στον στόχο ή στο αποτέλεσμα, αλλά και στη διαδικασία και την προσπάθεια.
“Μάταια μην ψάχνεις”
Αυτός ο στίχος εισάγει έναν τόνο αποδοχής. Υπάρχουν πράγματα που δεν μπορούν να αποκτηθούν με τη λογική ή την επίμονη αναζήτηση. Ίσως κάποια “ψάρια” ή εμπειρίες είναι γραφτό να μένουν απρόσιτα. Η ζωή είναι σε ένα βαθμό ανεξέλεγκτη, γεμάτη από στοιχεία που ξεφεύγουν από τον έλεγχό μας.
“Κάπου ανάμεσα Τρίτη και Τετάρτη πρέπει να παράπεσε η αληθινή σου μέρα”
Αυτός ο στίχος περιγράφει την απώλεια του ουσιώδους μέσα στην καθημερινότητα. Η “αληθινή μέρα” συμβολίζει τη στιγμή της αλήθειας, της βαθιάς συνειδητοποίησης ή της εκπλήρωσης, που συχνά χάνεται μέσα στη ρουτίνα, ανάμεσα στις “Τρίτες” και “Τετάρτες” της ζωής μας – δηλαδή στις συμβατικές, ασήμαντες ημέρες. Ο Ελύτης υπαινίσσεται ότι αυτή η αληθινή μέρα μπορεί να έχει περάσει απαρατήρητη, γιατί δεν καταφέραμε να είμαστε έτοιμοι ή δεκτικοί για να τη βιώσουμε.
Κάνε κλικ εδώ για περισσότερα αποφθέγματα του σπουδαίου Έλληνα ποιητή, Οδυσσέα Ελύτη.
