“Όσο πιο ψηλά πετάμε, τόσο πιο μικροί φαινόμαστε σ’ αυτούς που δεν μπορούν να πετάξουν.” – Νίτσε
Σε ένα από τα πλέον δημοφιλή αποφθέγματά του, ο Γερμανός Φιλόσοφος, Friedrich Nietzche, ισχυρίζεται πως “Όσο πιο ψηλά πετάμε, τόσο πιο μικροί φαινόμαστε σ’ αυτούς που δεν μπορούν να πετάξουν”. Αν και το έργο του έχει αποτελέσει αντικείμενο πολυάριθμων συζητήσεων και ερμηνειών, το συγκεκριμένο απόφθεγμα, χρίζει καθολικής αναγνώρισης.
Προέλευση του αποφθέγματος
Το απόφθεγμα εμφανίζεται στο βιβλίο του Νίτσε “Τάδε έφη Ζαρατούστρα”, το οποίο εκδόθηκε σε τέσσερα μέρη, από το 1883 έως και το 1885. Το βιβλίο είναι ένα φιλοσοφικό μυθιστόρημα που αφηγείται την ιστορία του Ζαρατούστρα, ενός προφήτη που κηρύσσει την ιδέα του “Υπεράνθρωπου”, ο οποίος είναι ένα άτομο που ξεπερνά τους περιορισμούς της παραδοσιακής ηθικής και καταφέρνει να αποκτήσει τη δική του δύναμη.
Πολλά χρόνια νωρίτερα ο Αίσωπος είχε πει για μία αλεπού που δεν έφτανε κάποια σταφύλια και άρχισε να μειώνει την αξία τους. Έτσι, προέκυψε η παροιμία “Όσα δεν φτάνει η αλεπού, τα κάνει κρεμαστάρια”. Αυτό μου θύμισε το συγκεκριμένο απόφθεγμα.
Το μεταφορικό νόημα του αποφθέγματος
Μεταφορικά, το ρητό έχει δύο προεκτάσεις.
Στην πρώτη περίπτωση, υποδηλώνει ότι εκείνοι που έχουν πετύχει πράγματα στη ζωή τους, μπορεί να έχουν ανέβει τόσο ψηλά που δεν είναι εύκολο στους άλλους να τους δουν. Με άλλα λόγια, εκείνοι που δεν μπορούν να “πετάξουν” ή να ανέλθουν στο ίδιο επίπεδο μπορεί να μην είναι σε θέση να εκτιμήσουν το μεγαλείο εκείνων που το έχουν καταφέρει.
Στην δεύτερη περίπτωση, αναφέρεται σε αυτούς τους ανθρώπους, οι οποίοι εσκεμμένα μειώνουν αυτούς που πετυχαίνουν και τα επιτεύγματά τους.
Αυτογνωσία και αυτοεκτίμηση
Σε κάθε περίπτωση, ο καθένας είναι σωστό να γνωρίζει την πραγματική του αξία και να μην επιτρέπει σε κανέναν να την μειώνει. Για αυτό το λόγο, η αυτογνωσία και η αυτοεκτίμηση είναι σημαντικές για την προσωπική μας ανάπτυξη και μπορούν να μας…θωρακίσουν απέναντι σε τέτοια άτομα.
Η αυτογνωσία αφορά την ικανότητά μας να αναγνωρίζουμε και να κατανοούμε τον εαυτό μας, τις δυνατότητές μας, τις αδυναμίες μας και τις συναισθηματικές μας αντιδράσεις. Είναι η ικανότητα να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας και να αντιλαμβανόμαστε πώς μας επηρεάζει ο κόσμος γύρω μας.
Από την άλλη πλευρά, η αυτοεκτίμηση αφορά τον τρόπο με τον οποίο αξιολογούμε τον εαυτό μας και την αξία μας ως άνθρωποι. Η υγιής αυτοεκτίμηση μας επιτρέπει να αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις και να αναπτύσσουμε μια ισορροπημένη εικόνα του εαυτού μας.
Περισσότερα αποφθέγματα με εικόνες του Νίτσε, μπορείς να βρεις εδώ.
Βιβλία του Νίτσε αλλά και αναλύσεις του έργου του, μπορείτε να βρείτε εδώ.