“Η τέχνη είναι ένα παιχνίδι. Είναι πολύ κακό όταν κάποιος την κάνει καθήκον” – Max Jacob
Η τέχνη αποτελούσε πάντα έναν τρόπο για τα άτομα να εκφράζουν τη δημιουργικότητα, τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους. Ο Max Jacob (ποιητής και ζωγράφος, εξέχουσα προσωπικότητα της καλλιτεχνικής και λογοτεχνικής σκηνής των αρχών του 20ού αιώνα) ισχυρίστηκε πως “Η τέχνη είναι ένα παιχνίδι. Είναι πολύ κακό όταν κάποιος την κάνει καθήκον”. Αυτά τα λόγια έχουν ένα βαθύτερο νόημα, τονίζοντας τη σημασία του να προσεγγίζουμε την τέχνη με παιγνιώδη νοοτροπία και όχι να τη θεωρούμε ως απλό καθήκον ή υποχρέωση.
Ποιος ήταν ο Μαξ Ζακόμπ;
Πριν εμβαθύνουμε στο νόημα πίσω από τη φράση του Μαξ Ζακόμπ, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ποιος ήταν. . Ήταν στενός φίλος σημαντικών καλλιτεχνών, όπως ο Πάμπλο Πικάσο και ο Γκυγιώμ Απολλιναίρ και το έργο του έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του μοντερνισμού.
Οι καλλιτεχνικές αναζητήσεις του δεν περιορίζονταν σε ένα μέσο. Ασχολήθηκε με την ποίηση και τη ζωγραφική ενώ έγραψε ακόμη και θεατρικά έργα. Τα έργα του αγαπήθηκαν γιατί συνδύαζαν την απλότητα με τα σύνθετα συναισθήματα.
Η τέχνη ως παιχνίδι
1. Σημασία του παιχνιδιού στην τέχνη
Η καλλιτεχνική δημιουργία συχνά τροφοδοτείται από την αίσθηση του παιχνιδιού. Όταν οι καλλιτέχνες προσεγγίζουν την τέχνη τους ως παιχνίδι, αφήνουν τη φαντασία τους να οργιάσει και τα αποτελέσματα είναι μοναδικά. Η αίσθηση του παιχνιδιού διευκολύνει την καινοτομία, ενώ είναι δεδομένο πως κάτι το κάνουμε καλύτερα μόνο όταν το απολαμβάνουμε και…ποιος δεν απολαμβάνει τα παιχνίδια;
2. Δημιουργικότητα και πειραματισμός
Στο χώρο της τέχνης, το παιχνίδι ενθαρρύνει τον πειραματισμό με διαφορετικές τεχνικές, υλικά και ιδέες. Οι καλλιτέχνες που βλέπουν την τέχνη ως παιχνίδι είναι πιο πιθανό να σκεφτούν…out of the box και να πάρουν ρίσκα, ξεπερνώντας τα όρια των ικανοτήτων τους.
3. Αδιαφορία για τις κοινωνικές προσδοκίες
Όταν η τέχνη γίνεται παιχνίδι, οι καλλιτέχνες αδιαφορούν για τις κοινωνικές προσδοκίες και τους κανόνες. Μπορούν να εξερευνήσουν ελεύθερα και να αμφισβητήσουν τους παραδοσιακούς κανόνες, διευρύνοντας τελικά τους καλλιτεχνικούς τους ορίζοντες.
Η τέχνη ως καθήκον
1. Πίεση και προσδοκίες
Η αντιμετώπιση της τέχνης ως καθήκον μπορεί να οδηγήσει σε αυτοεπιβαλλόμενη πίεση και σε μια συνεχή ανάγκη να ανταποκρίνονται στις εξωτερικές προσδοκίες. Αυτό μπορεί να καταπνίξει τη δημιουργικότητα και να εμποδίσει τον καλλιτέχνη να εξερευνήσει τις πραγματικές του δυνατότητες.
2. Περιορισμός της καλλιτεχνικής έκφρασης
Η αντίληψη της τέχνης ως καθήκον μπορεί να περιορίσει την έκφραση ενός καλλιτέχνη, καθώς μπορεί να αισθάνεται υποχρεωμένος να συμμορφώνεται με ορισμένα στυλ ή θέματα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε έργα που στερούνται πρωτοτυπίας και αυθορμητισμού.
3. Έλλειψη απόλαυσης
Όταν οι καλλιτέχνες αισθάνονται υποχρεωμένοι να δημιουργούν, η χαρά και το πάθος που αρχικά οδηγούσαν τις καλλιτεχνικές τους προσπάθειες μπορεί να μειωθούν. Η τέχνη μετατρέπεται σε έργο που πρέπει να ολοκληρωθεί και όχι σε πηγή προσωπικής ικανοποίησης.
Το βαθύτερο νόημα
Η προσέγγιση της τέχνης με παιγνιώδη τρόπο επιτρέπει στα άτομα να αγγίξουν το εσωτερικό τους παιδί. Αυτό πυροδοτεί την περιέργεια, η οποία είναι απαραίτητη παράμετρος προκειμένου να δημιουργηθούν ξεχωριστά έργα. Επειδή όμως αυτό το παιδί, δεν το έχουν μέσα τους μόνο οι καλλιτέχνες, μήπως το απόφθεγμα απευθύνεται και στον καθένα από εμάς και δεν αφορά τελικά μόνο την Τέχνη; Μήπως αποδίδουμε πραγματικά καλά όταν κάτι το προσεγγίζουμε με ευχάριστη διάθεση και όχι σαν καταναγκασμό;