“Η ομορφιά δεν έχει έλεος. Δεν την κοιτάζεις, αυτή σε θωρεί και δε συγχωρεί” – Νίκος Καζαντζάκης

Πριν προχωρήσουμε στην ανάλυση του αποφθέγματος, “Η ομορφιά δεν έχει έλεος. Δεν την κοιτάζεις, αυτή σε θωρεί και δε συγχωρεί”, θα γράψω μία προσωπική εμπειρία. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την πρώτη φορά που διάβασα βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη. Έκανα την προετοιμασία μου, ξάπλωσα στον καναπέ και ξεκίνησα να διαβάζω. Από τις πρώτες λέξεις, ένιωσα κάτι διαφορετικό. Νομίζω πως είχα μείνει με ανοιχτό το στόμα. Όταν τέλειωσα την πρώτη παράγραφο, πετάχτηκα σαν να με τίναξε ρεύμα και είπα μόνος μου…”εδώ είμαστε”. Η ικανότητα αυτού του ανθρώπου να χρησιμοποιεί τις λέξεις με τέτοιο τρόπο είναι μαγική. Έτσι και στο συγκεκριμένο απόφθεγμα, λέει τόσα πολλά μέσα σε δύο προτάσεις που η ανάλυση που ακολουθεί, σίγουρα κάτι θα χάνει…

Κατανόηση του αποφθέγματος

Με μια πρώτη ματιά, το απόφθεγμα του Καζαντζάκη φαίνεται παράδοξο. Πώς μπορεί κάτι τόσο όμορφο όσο η ομορφιά να μην έχει έλεος; Η ομορφιά δεν είναι απλώς μια επιφανειακή ιδιότητα- είναι μια εμπειρία που μας επηρεάζει σε βαθύ επίπεδο. Όταν συναντάμε κάτι όμορφο (μπορεί να είναι ένα έργο τέχνης ή…η ψυχή ενός ανθρώπου), έχει τη δύναμη να μας συγκινήσει, να αγγίξει την ψυχή μας και να προκαλέσει συναισθήματα που ίσως δεν γνωρίζαμε ότι υπάρχουν. Αλλά με αυτή τη δύναμη έρχεται και μια ευθύνη.

Ο Καζαντζάκης υπονοεί ότι η ομορφιά απαιτεί κάτι από εμάς. Απαιτεί να την προσέξουμε, να ασχοληθούμε πλήρως μαζί της και να είμαστε δεκτικοί στον αντίκτυπό της. Δεν είναι κάτι που μπορούμε απλώς να παρατηρήσουμε από απόσταση – πρέπει να είμαστε πρόθυμοι να τα δώσουμε όλα σε αυτό. Αυτό εννοεί όταν λέει: “Δεν το κοιτάς εσύ, αυτό σε κοιτάζει”. Η ομορφιά δεν είναι μια παθητική οντότητα- απαιτεί μια ενεργή εμπλοκή από εμάς. Πρέπει να είμαστε πρόθυμοι να συνάψουμε σχέση μαζί της, να την αφήσουμε να μας μιλήσει και να είμαστε ανοιχτοί στη μεταμορφωτική της δύναμη.

Το δεύτερο μέρος του αποσπάσματος – “και δεν συγχωρεί” – υπογραμμίζει τις συνέπειες της αποτυχίας να αναγνωρίσουμε τις απαιτήσεις της ομορφιάς. Αν αγνοήσουμε την ομορφιά, κινδυνεύουμε να χάσουμε κάτι ουσιαστικό. Στερούμαστε την ευκαιρία να βιώσουμε κάτι που μπορεί να εμπλουτίσει τη ζωή μας και να μας κάνει πιο ολοκληρωμένους ανθρώπους. Με αυτή την έννοια, η ομορφιά είναι ανελέητη, επειδή δεν προσφέρει δεύτερες ευκαιρίες. Αν αποτύχουμε να ασχοληθούμε πλήρως μαζί της, μπορεί να μην έχουμε ποτέ ξανά την ευκαιρία.

Προτεινόμενο βιβλίο: Ο φτωχούλης του Θεού

Για περισσότερα αποφθέγματα του αγαπημένου Νίκου Καζαντζάκη, κάνε κλικ εδώ.