Η Ελένα ξέρει – Παρουσίαση και Κριτική Βιβλίου
Δεν ξέρω για ποια από τις γυναίκες του βιβλίου “Η Ελένα ξέρει” έκλαψα περισσότερο. Ίσως τελικά έκλαψα για όλες τις γυναίκες του κόσμου. Όσες πέρασαν, όσες περνούν και όσες θα περάσουν από αυτόν τον πλανήτη.
Περίληψη
Η Ελένα βρίσκεται σε μεταγενέστερο στάδιο της νόσου Πάρκινσον, όπου κάθε σωματική ενέργεια χρονομετρείται – απο την ώρα που μπορούν να ληφθούν τα χάπια της – καθώς αυτά της επιτρέπουν περιορισμένη κίνηση. Στις ενδιάμεσες περιόδους το σώμα της αρνείται να ανταποκριθεί σε μηνύματα από τον εγκέφαλό της και, ακόμη και με τα χάπια, οι συνήθεις ενέργειες που θεωρούμε δεδομένες είναι ένας τεράστιος αγώνας. Αυτό είναι ιδιαίτερα προβληματικό καθώς η Ελένα είναι αποφασισμένη να επισκεφτεί κάποια αυτήν την ημέρα για να ζητήσει να της ανταποδώσει μια χάρη που της έκανε η κορη της πριν από 20 χρόνια.
Η κόρη της Ρίτα βρέθηκε πρόσφατα κρεμασμένη στο καμπαναριό μιας εκκλησίας. Η Ελένα δεν αποδέχεται το συμπέρασμα της αστυνομίας ότι επρόκειτο για αυτοκτονία και είναι αποφασισμένη να αποκαλύψει το μυστήριο πίσω από τον θάνατο της κόρης της. Ακολουθούμε το ταξίδι της καθώς ανακαλύπτει την αλήθεια πίσω από αυτό το τραγικό γεγονός και, στην πορεία, αποκτούμε μια βαθιά εικόνα για τις προκλήσεις της καθημερινής της ύπαρξης.
Ωστόσο, αυτή δεν είναι μια ιστορία που είναι τόσο άθλια όσο ακούγεται. Η Ελένα δεν είναι ο πιο “ωραίος” άνθρωπος. Είναι οξύθυμη, εξαιρετικά αγενής με μερικούς ανθρώπους και έχει έντονη αίσθηση ειρωνείας. Αν και η Ελένα είναι μόλις 64 ετών, έχει την εμφάνιση κάποιου πολύ μεγαλύτερου. Δεν είναι σε θέση να σηκώσει πλήρως το κεφάλι της, έτσι ώστε κατά τη διάρκεια του ταξιδιού της η οπτική μας για τον κόσμο να περιορίζεται μόνο σε αυτό που μπορεί να δει. Συνήθως αυτό είναι τα παπούτσια των ανθρώπων ή το έδαφος.
Είναι σχεδόν σουρεαλιστικό πώς η ασθένειά της την κάνει να έχει υπερ-συναίσθηση για πράγματα που δεν είχε σκεφτεί προηγουμένως, έτσι ώστε το σώμα της να αποκαλύπτεται ως ξένο τοπίο. Σε κάνει να σκέφτεσαι για πρώτη φορά ίσως, το πως φαίνεται ο λαιμός σου στους άλλους. Η ιστορία δίνει επίσης μια εικόνα για το τεράστιο βάρος που προκαλεί η ασθένεια της Ελένα στους ανθρώπους γύρω της. Η Ρίτα ήταν εκείνη που είχε πάρει τον ρόλο του φροντιστή. Χαρακτηριστικά, λειτουργεί σαν να φροντίζει ένα μωρό. Έχει γίνει μητέρα για την ίδια της την μητέρα. Εδώ φαίνεται κιόλας το φυσικό επακόλουθο της ζωής. Το πως καταλήγουμε ξανά ανήμποροι να λειτουργήσουμε, όπως όταν ξεκίνησε το ταξίδι μας σε τούτο τον κόσμο.
Γιατί να το διαβάσω;
Αυτό που κάνει το βιβλίο τόσο συναρπαστικό είναι ο πλούτος των θεμάτων που διερευνήθηκαν, μια γκάμα σοβαρών κοινωνικών ζητημάτων. Πρώτα απ ‘όλα, το βιβλίο είναι μια ακλόνητη απεικόνιση μιας εξουθενωτικής ασθένειας, μια σκληρή ματιά στους καθημερινούς αγώνες της εκτέλεσης κοινών δραστηριοτήτων και στην απώλεια της αξιοπρέπειας που συνεπάγεται. Ξεγυμνώνει τον λόγο του θεού και παρουσιάζει μια ιστορία η οποία δείχνει πως ο φανατισμός προκαλεί πόνο. Είναι σημαντικό να υπάρχουν όρια. Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να πιστεύει ή και όχι. Κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να ορίσει το τι θα κάνει ο ίδιος στο κορμί του. Στην ζωή του. Θεωρώ πως βάζει στο στόχαστρο την θρησκεία για να δηλώσει πολλά τα οποία δεν χρειάζονται ανάλυση.
Με λίγα λόγια, είναι ένα καθηλωτικό, σφιχτά κατασκευασμένο μυθιστόρημα που ανατρέπει το είδος του εγκλήματος παρέχοντας κοινωνικά σχόλια σε πιεστικά ζητήματα που παραμένουν επίκαιρα ακόμη και σήμερα. Το γεγονός ότι η Κλαούδια Πινιέιρο (τρίτη πιο μεταφρασμένη συγγραφέας της Αργεντινής, μετά τον Μπόρχες και τον Κορτάσαρ) τα καταφέρνει με το να μην είναι πολύ ευαγγελική ή συναισθηματική ενισχύει τη δύναμη του βιβλίου.
