Η εμπειρία είναι στα δάχτυλα και στο κεφάλι. Η καρδιά δεν έχει εμπειρία – Henry David Thoreau
Για να κατανοήσουμε το πλήρες νόημα του αποφθέγματος του Θορώ, είναι σημαντικό να λάβουμε υπόψη το πλαίσιο μέσα στο οποίο έγραψε. Ο Θορώ ήταν μέρος του φιλοσοφικού κινήματος του Υπερβατισμού, το οποίο τόνιζε τη σημασία της διαίσθησης, της φύσης και του ατομικού πνεύματος. Το απόφθεγμά του «Η εμπειρία είναι στα δάχτυλα και στο κεφάλι. Η καρδιά δεν έχει εμπειρία» σχετίζεται με το συγκεκριμένο κίνημα, καθώς προβάλλει βασικές αρχές της φιλοσοφικής προσέγγισης του, όπως η αξία της προσωπικής εμπειρίας και της άμεσης επαφής με τη φύση και τον κόσμο για την απόκτηση αληθινής γνώσης. Η καρδιά, στον υπερβατισμό, δεν θεωρείται ως πηγή γνώσης με τον παραδοσιακό τρόπο, αλλά περισσότερο ως πηγή συναισθηματικής κατανόησης και σύνδεσης με το πνεύμα και το σύμπαν.
Συμβολισμοί
Η “εμπειρία στα δάχτυλα και στο κεφάλι” συμβολίζει τη γνώση που αποκτούμε μέσα από τις πράξεις, την εργασία και τη σκέψη. Τα δάχτυλα σχετίζονται με τη χειρωνακτική εμπειρία, ενώ το κεφάλι με τη νοητική. Είναι η γνώση που προκύπτει από την πρακτική αλληλεπίδραση με τον κόσμο και την κριτική σκέψη.
Αντίθετα, η “καρδιά” αντιπροσωπεύει τον κόσμο των συναισθημάτων και των παθών. Ο Thoreau υποστηρίζει ότι η καρδιά, ενώ είναι πηγή συναισθηματικής ενέργειας, δεν είναι η πηγή εμπειρικής γνώσης. Δεν “μαθαίνει” με τον ίδιο τρόπο που μαθαίνει το μυαλό και τα χέρια μέσα από τις εμπειρίες. Για αυτό εξάλλου και κάνουμε συχνά τα ίδια λάθη…