“Δεν υπάρχει σε κανένα χάρτη, τα αληθινά μέρη δεν βρίσκονται ποτέ στους χάρτες” – Herman Melville
Ο Χέρμαν Μέλβιλ περιέγραψε στο εμβληματικό μυθιστόρημά του Moby Dick, ένα νησί με το όνομα Rokovoko. Πρόκειται για ένα κρυφό νησί, πατρίδα μιας πρωτόγονης φυλής. Σχετικά με την τοποθεσία του Rokovoko, ο Μέλβιλ γράφει: “Δεν υπάρχει σε κανένα χάρτη, τα αληθινά μέρη δεν βρίσκονται ποτέ στους χάρτες”. Τι ακριβώς εννοεί όμως με αυτή την αινιγματική φράση;
Ανάλυση του αποφθέγματος
Η φράση αντικατοπτρίζει την ιδέα ότι μερικά από τα πιο σημαντικά μέρη της ζωής δεν μπορούν απλώς να εντοπιστούν σε έναν χάρτη. Αυτά τα “αληθινά μέρη” μπορεί να είναι περισσότερο μεταφορικά ή πνευματικά στη φύση τους, αντιπροσωπεύοντας εμπειρίες ή στιγμές που έχουν σημασία πέρα από τις απλές γεωγραφικές συντεταγμένες. Εξάλλου, στο πλαίσιο του μυθιστορήματος, μιλάει για τη φευγαλέα φύση ορισμένων πτυχών της ζωής και της ανθρώπινης εμπειρίας που ξεπερνούν τα φυσικά όρια.
Το βαθύτερο φιλοσοφικό νόημα
Πέρα από την κυριολεκτική ερμηνεία, το απόσπασμα του Μέλβιλ αποκτά μια φιλοσοφική διάσταση. Υπονοεί ότι οι αληθινοί τόποι μπορεί να μην είναι καθόλου απτές τοποθεσίες αλλά μάλλον μεταφορικές, συναισθηματικές ή πνευματικές εμπειρίες. Αυτοί οι “αληθινοί τόποι” μπορεί να υπάρχουν στη σφαίρα της μνήμης, της φαντασίας ή της ανθρώπινης καρδιάς. Έχουν νόημα πέρα από τις φυσικές τους συντεταγμένες, με βαθιά απήχηση στα άτομα που τους συναντούν. Είναι αυτό που λέμε καμιά φορά ότι μία ανάμνηση με ταξίδεψε πίσω εκεί. Δεν μας ταξιδεύει σε κάποιο τόπο αλλά μας ταξιδεύει σε μια εμπειρία, σε μία συναισθηματική κατάσταση.
Πρόσκληση για αναζήτηση των αληθινών τόπων
Το απόφθεγμα του Μέλβιλ μπορεί να θεωρηθεί ως μία πρόσκληση να εξερευνήσουμε και να ανακαλύψουμε “αληθινούς τόπους” στη ζωή μας. Η αναζήτηση αληθινών τόπων σίγουρα μπορεί να περιγραφεί ως η έναρξη ενός ταξιδιού αυτογνωσίας. Το γεγονός ότι δεν υπάρχουν στον χάρτη, δίνει ακόμα μία νέα διάσταση μιας και ότι δεν υπάρχει στον χάρτη, είναι δύσκολο και να βρεθεί. Η αλήθεια, όμως, είναι πως αξίζει να ψάξεις με όλες σου τις δυνάμεις!
Μεταφορικές ερμηνείες
Η ομορφιά στο απόφθεγμα του Μέλβιλ έγκειται στο ότι επιτρέπει διάφορες μεταφορικές ερμηνείες. Οι αληθινοί τόποι θα μπορούσαν να συμβολίζουν προσωπικές φιλοδοξίες, ουσιαστικές διαπροσωπικές σχέσεις ή στιγμές που καθορίζουν τη ζωή.