Ο τρελός που επιμένει στην τρέλα του θα γίνει σοφός. – William Blake
Το απόφθεγμα του William Blake, «Ο τρελός που επιμένει στην τρέλα του θα γίνει σοφός», μπορεί αρχικά να μοιάζει παράδοξο ή ακόμη και προκλητικό. Όμως πίσω από τη φαινομενική αντίφαση, κρύβεται μια βαθιά αλήθεια για την πορεία της εσωτερικής αναζήτησης, της δημιουργικότητας και της αυτογνωσίας. Η “τρέλα” εδώ δεν είναι η παθολογική, αλλά η ικανότητα να βλέπει κανείς τον κόσμο διαφορετικά και να παραμένει πιστός σε αυτή τη θέαση, ακόμα κι όταν ο υπόλοιπος κόσμος τον απορρίπτει.
Η τρέλα ως τόλμη να είσαι αυθεντικός
Στην κοινωνία, αυτός που σκέφτεται ή ζει έξω από τα όρια του «κανονικού» συχνά στιγματίζεται ως τρελός. Όμως οι άνθρωποι που άλλαξαν τον κόσμο – καλλιτέχνες, στοχαστές, επιστήμονες – ήταν εκείνοι που δεν εγκατέλειψαν τις «τρελές» ιδέες τους. Η επιμονή τους, ακόμα και στην απόρριψη ή την παρεξήγηση, τούς οδήγησε τελικά σε μια μορφή σοφίας: την κατανόηση ενός κόσμου που οι άλλοι αρνούνται να δουν. Η “τρέλα”, όταν βασίζεται στην εσωτερική αλήθεια, γίνεται δρόμος προς τη φώτιση.
Η σοφία γεννιέται από την προσωπική διαδρομή
Η σοφία δεν αποκτάται απλώς με τη μάθηση ή την ηλικία. Προέρχεται από τη βιωματική εμπειρία και την αντοχή στο ταξίδι της αυτοεξερεύνησης. Ο άνθρωπος που επιμένει στην ιδιαιτερότητά του – έστω και αν φαντάζει παράλογος – τελικά διαμορφώνει ένα προσωπικό σύστημα σκέψης, που ξεπερνά τα όρια της κοινής λογικής και αγγίζει βαθύτερες αλήθειες. Αυτή είναι η ουσία της σοφίας του Blake: να μη φοβηθείς να «χαθείς» για να βρεις τον πραγματικό σου εαυτό…
Μια επικίνδυνη παρερμηνεία
Η ρήση του William Blake δεν πρέπει να παρερμηνευτεί ως προτροπή για απόρριψη της γνώσης ή της λογικής. Δεν εξυμνεί την άρνηση της μάθησης ή τον δογματισμό, αλλά αναδεικνύει την αξία της εσωτερικής συνέπειας και της πίστης στη βαθύτερη διαίσθηση, ακόμα και όταν αυτή μοιάζει παράλογη στα μάτια των άλλων. Ο «τρελός» του Blake δεν είναι ένας πεισματάρης αρνητής της πραγματικότητας, αλλά κάποιος που επιμένει στο προσωπικό του όραμα, ακόμα κι αν αυτό συγκρούεται με τις συμβάσεις. Η σοφία προκύπτει όχι από την απόρριψη της γνώσης, αλλά από την άφοβη εξερεύνηση της δικής μας αλήθειας.